Avrupa Birliği (AB), insan hakları ihlallerine karşı kararlılığını bir kez daha göstererek zorla çalıştırma ile üretilen ürünlerin AB pazarına girmesini ve ihraç edilmesini yasakladı. 2024/3015 sayılı düzenleme, 27 Kasım 2024 tarihinde yürürlüğe girdi ve küresel ticarette etik standartların güçlendirilmesi adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Düzenlemenin Amacı ve Kapsamı
AB, bu düzenleme ile iç pazarın adil işleyişini desteklemeyi ve zorla çalıştırmaya dayalı üretim süreçlerini sonlandırmayı hedefliyor. Düzenleme, hem AB içerisinde üretilen hem de ithal edilen veya ihraç edilen tüm ürünleri kapsıyor. Bu kapsamda, üretim sürecinde zorla çalıştırma kullanıldığı tespit edilen ürünlerin pazara sunulması tamamen yasaklanıyor.
Zorla Çalıştırma Nasıl Tanımlanıyor?
Zorla çalıştırma, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 29 No’lu Sözleşmesi’ne göre, kişinin rızası olmadan tehdit veya baskı yoluyla çalıştırılması olarak tanımlanıyor. Ayrıca devlet otoriteleri tarafından dayatılan zorla çalıştırma da yasak kapsamına alındı.
Uygulama ve Denetim Mekanizmaları
Düzenlemenin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için AB üye ülkeleri, özel yetkili makamlar atayacak. Bu makamlar, şüpheli ürünlere yönelik soruşturmalar yürütecek ve yasak kapsamına giren ürünleri piyasadan çekebilecek.
Ekonomik operatörler, tedarik zincirlerinin zorla çalıştırmadan arındırılmış olduğunu ispatlamakla yükümlü olacak. Şirketlerden, üretim süreçlerini daha şeffaf hale getirmeleri ve risk analizleri yapmaları bekleniyor.
Yaptırımlar ve Sonuçlar
Zorla çalıştırma ürünlerinin yasaklanması, küresel tedarik zincirlerinde büyük değişimlere yol açacak. Üye devletlerin yetkili makamları, yasak kapsamındaki ürünleri piyasadan kaldırma ve ticareti durdurma yetkisine sahip olacak. Bu düzenlemenin, etik iş uygulamalarını teşvik ederek uluslararası düzeyde daha insancıl bir ticaret ortamı yaratması bekleniyor.
AB’nin Küresel Liderliği
Avrupa Birliği, bu adımla hem kendi pazarını korumayı hem de insan haklarına saygıyı artırmayı hedefliyor. AB, küresel ticaretin etik standartlarını yükseltme konusunda liderlik etmeye devam ederek diğer ülkeleri de benzer düzenlemeler yapmaya teşvik ediyor.
Düzenleme, zorla çalıştırmanın tamamen sona erdirilmesi yolunda atılmış önemli bir adım olarak tarihe geçebilir. Hem üreticiler hem de tüketiciler açısından önemli değişimler yaratacak bu tüzüğün, uluslararası ticaret üzerindeki etkileri yakından izleniyor.
